Đắc nhân tâm: Chương 29 – Mở Đường Cho Người Khác Sửa Chữa Lỗi Lầm

Câu chuyện về người đàn ông 40 tuổi bị vợ chưa cưới ép học khiêu vũ cho thấy sức mạnh của sự khuyến khích. Ban đầu, anh không có động lực, bị cô giáo đầu tiên chê bai và mất hết hứng thú. Nhưng khi được cô giáo thứ hai khen ngợi, dù biết có thể không hoàn toàn đúng, anh vẫn cảm thấy tự tin hơn. Lời khen “có ý thức bẩm sinh về nhịp điệu” đã trở thành động lực để anh cố gắng và dần tiến bộ. Cuối cùng, anh trở thành một vũ công cừ khôi. Điều này chứng minh rằng sự động viên có thể khơi dậy tiềm năng trong con người.

Tương tự, ông Clarence M. Jones kể lại câu chuyện về con trai ông, David, người bị tổn thương não từ nhỏ, dẫn đến khó khăn trong học tập. Dù đã 15 tuổi, David vẫn gặp khó khăn với toán học, nhưng cậu lại yêu thích nghiên cứu radio và tivi. Cha mẹ cậu đã tận dụng niềm đam mê này để khuyến khích cậu học toán bằng một phương pháp đặc biệt: sử dụng thẻ số và đặt mục tiêu thời gian. Ban đầu, David mất 52 phút để đọc đúng tên các lá bài, nhưng với sự khích lệ liên tục, cậu đã giảm dần thời gian xuống dưới 8 phút.

Việc này giúp David tin rằng học tập không khó như cậu nghĩ. Thành công đầu tiên trong toán học dẫn đến sự tiến bộ trong các môn khác. Cậu bắt đầu đọc tốt hơn, phát triển khả năng hội họa và giành giải thưởng trong một cuộc thi khoa học với mô hình về đòn bẩy. Trước đây bị xem là “hỏng về não bộ”, David cuối cùng không chỉ vào đại học mà còn được bầu vào hội sinh viên danh dự của trường. Nhờ nhận ra rằng mình có thể học tập dễ dàng, cuộc đời cậu đã thay đổi hoàn toàn.

Câu chuyện của David và người đàn ông học khiêu vũ đều cho thấy một nguyên tắc quan trọng: khi được khuyến khích và tin tưởng vào khả năng của bản thân, con người sẽ nỗ lực để xứng đáng với niềm tin đó. Nếu chỉ trích, chê bai, ta có thể dập tắt động lực phát triển của họ. Nhưng nếu ta giúp họ thấy được khả năng tiềm ẩn, họ sẽ cố gắng chứng minh điều đó.

Nhà bác học Galileo từng nói: “Chúng ta không thể dạy bảo ai bất cứ điều gì. Chúng ta chỉ có thể giúp họ phát hiện ra những gì còn tiềm ẩn bên trong con người họ.” Đây chính là bản chất của việc khuyến khích: không áp đặt mà tạo điều kiện để người khác tự khám phá và phát triển năng lực của mình.

Nguyên tắc 29: Khuyến khích, mở đường cho người khác sửa chữa lỗi lầm.