Tên tội phạm nguy hiểm Crowley “Hai Súng” không bao giờ thừa nhận tội lỗi, giống như nhiều người thường biện hộ cho bản thân thay vì chấp nhận sai lầm. Lincoln cũng từng mắc sai lầm nhưng học cách kiềm chế phê phán, từ đó trở thành một nhà lãnh đạo khoan dung và thấu hiểu.
Ngày 7/5/1931, cảnh sát New York truy bắt tên tội phạm nguy hiểm Crowley “Hai Súng”. Sau một trận đấu súng ác liệt, hắn bị bắt trong căn hộ của người yêu.
Crowley là một kẻ giết người máu lạnh, có thể nổ súng mà không cần lý do. Tuy nhiên, hắn lại tự nhận mình có một “trái tim dịu dàng”. Trước đó, hắn từng bắn chết một cảnh sát giao thông khi bị kiểm tra bằng lái. Cuối cùng, Crowley bị kết án tử hình nhưng vẫn phủ nhận tội lỗi của mình.
Viên cai ngục nhà tù Sing Sing nhận xét rằng hầu hết phạm nhân không bao giờ thừa nhận tội ác của họ. Điều này đặt ra câu hỏi: nếu tội phạm không thừa nhận sai lầm, liệu những người bình thường có dễ dàng tự phê phán bản thân?
John Wanamaker, một doanh nhân nổi tiếng, từng nhận ra rằng chỉ trích người khác là vô ích. Thực tế, 99% con người không bao giờ tự thừa nhận lỗi lầm, dù có sai đến đâu.
Chỉ trích không giúp sửa chữa sai lầm mà chỉ khiến người bị chỉ trích phản kháng hoặc tìm cách biện hộ. Nghiên cứu của B.F. Skinner chứng minh rằng khen thưởng hiệu quả hơn trừng phạt trong việc thay đổi hành vi, kể cả với con người.
George B. Johnston, một chuyên viên an toàn lao động, ban đầu dùng quyền lực ép công nhân đội nón bảo hộ nhưng không hiệu quả. Sau khi thay đổi cách tiếp cận bằng lời khuyên nhẹ nhàng, số người tuân thủ tăng lên đáng kể.
Chỉ trích luôn dẫn đến sự phản kháng, kể cả trong lịch sử. Abraham Lincoln từng thích chế giễu và chỉ trích đối thủ nhưng đã thay đổi sau một trận đấu kiếm suýt gây chết người với James Shields.
Trong Nội chiến Mỹ, Lincoln không chỉ trích các tướng lĩnh dù họ mắc sai lầm nghiêm trọng. Khi tướng Meade để lỡ cơ hội bắt tướng Lee, Lincoln rất tức giận và viết một lá thư trách móc nặng nề. Nhưng ông không gửi đi, có lẽ vì nhận ra rằng chỉ trích sẽ không giúp ích gì.
Bài học rút ra là: chỉ trích không hiệu quả trong việc thay đổi người khác, trong khi sự thấu hiểu và khích lệ mới mang lại kết quả tích cực.